Ведомство басшысы Наталья Петрова ШҚО Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихатында 2022 жылғы және 2023 жылғы 1 тоқсандағы қызметтің қорытындылары және Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің Шығыс Қазақстан облысы бойынша департаментінің жоспарлары туралы айтып берді.
Спикердің айтуынша, 2022 жылы мемлекеттік басқару, азық-түлік, коммуналдық қызметтер, жанар-жағармай материалдары, қатты тұрмыстық қалдықтарды шығару және т.б. тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне 58 талдау жасалды. «Тауар нарықтарын талдау, өтініштерді және өзге де іс-шараларды қарау нәтижелері бойынша 2022 жылы нарық субъектілерінің, мемлекеттік органдардың іс-әрекеттерінде Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзу белгілерінің болуы туралы 48 хабарлама (47 орындалды) шығарылды. 2023 жылдың 1 тоқсанында 3 хабарлама шығарылды (барлығы 3 орындалды), – деді Н. Петрова. Айтпақшы, кебек, ЖЖМ, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын өндіретін және өткізетін субъектілерге, қатты тұрмыстық қалдықтарды әкетуге және т.б. қатысты хабарламалар шығарылды, бұл бағаның 2% – дан 15% – ға дейін төмендеуіне қол жеткізуге мүмкіндік берді. Сондай-ақ, 2022 жылы нарық субъектісінің атына коммуналдық-тұрмыстық көмір бағасын көтеру туралы жария арызға қатысты 1 ескерту шығарылды.
Бұдан басқа, Департамент монополияға қарсы келісімдер (комплаенстер) құралын белсенді қолданады, тиісінше дәрілік препараттар мен медициналық қызметтерді, азық-түлік өнімдерін жеткізушілермен және т.б. 2022 жылы 28 комплаенс, 2023 жылдың 1 тоқсанында 25 комплаенс жасалды, бұл өз кезегінде азық-түлікке арналған сауда үстемесін 15-тен 10% – ға дейін төмендетуге мүмкіндік берді. “Бұл ретте, бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің департаменті баға реттеушісі болып табылмайтынын атап өткім келеді. Осылайша, біз әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын реттемейміз және белгілемейміз, бұл біздің құзыретімізге кірмейді. Біздің негізгі міндеттерімізге табиғи монополия субъектілері ұсынған нарықтарды қоспағанда, нарықта үстем және монополиялық жағдайға ие субъектілер тарапынан монополияға қарсы заңнаманы бұзу белгілері анықталған жағдайларға ден қою жатады”, – деп атап өтті Наталья Петрова. Департамент басшысы нарық субъектілері монополияға қарсы заңнаманы бұзу белгілерін анықтаған жағдайда, монополияға қарсы орган хабарламалар мен ескертулер береді, осылайша нарық субъектілеріне бұзушылықтарды өз еркімен жоюға мүмкіндік береді. Ал нарық субъектілері тарапынан ден қою болмаған жағдайда айналымнан 3-тен 5% – ға дейін айыппұл салумен және монополиялық табысты тәркілеумен тергеу тағайындалады”, – деп түсіндірді Н. Петрова. Жалпы, ағымдағы жылы департамент 15-тен астам тауар нарығындағы бәсекелестіктің жай-күйін зерделеуді жоспарлап отыр. «Бәсекелестік жағдайын талдау біздің облыстағы белгілі бір нарықтарда бәсекелестіктің қаншалықты дамығанын, нақты тауар нарықтарында қандай кедергілер бар екенін, монополистер мен нарық доминанттары тарапынан нарықтық билікті теріс пайдалану бар-жоғын түсінуге мүмкіндік береді. Бұл тек зерттелген тауар нарықтарында ғана емес, сонымен қатар аралас салаларда да елеулі салдарға әкеп соғуы мүмкін, бұл нарық субъектілері арасындағы адал бәсекелестік күресті күшейту бөлігінде нарықтың дамуына жол бермейді, бұл сайып келгенде нарықтың одан әрі монополиялануына әкелуі мүмкін, – деп түйіндеді спикер. Өз сөзінің соңында Петрова ханым “халық үніне құлақ асатын мемлекет” тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде Департамент жанында “Оpen Space” диалог алаңдары жұмыс істейді, онда әрбір кәсіпкер бизнестің дамуына кедергі келтіретін проблемалық мәселелерді және кедергілерді анықтау және жою жөніндегі кеңесті айта алады. Бұл алаң кедергілерді барынша объективті бағалауға және жоюға мүмкіндік береді.